Fort Beekenburg

Update van de staat van Fort Beekenburg per 16-04-2018 door François van der Hoeven.

Inleiding door Hannedea van Nederveen-Meerkerk
In 2009 hield Michael Newton… lees hieronder verder
Michael Newton heeft een belangrijke rol gespeeld bij het steeds weer onder de aandacht brengen van Fort Beekenburg, Samen met Gerda Gehlen vormden en vormen zij nog steeds een team dat waar mogelijk zorg droeg en draagt voor de monumenten. Gerda was enkele jaren de manager van het Monumentenbureau tot 2010 en bleef daarna nog na haar pensionnering twee of drie jaar op contractbasis werken.
…. lees hier verder….. tijdens de MoWIC conferentie op het Kura Hulanda complex, een gloedvol betoog over Fort Beekenburg. Onder zijn leiding volgde een al even onvergetelijke rondleiding over het terrein met het schildwachthuisje, langs de wasplaats over de toen al slecht begaanbare trap naar boven naar het met graffiti getooide fort. Ik maakte een Powerpoint presentatie van foto’s door Willy Metz en mijzelf en bood die dat jaar aan OCW aan, vergezeld van het verzoek om de broodnodige schoonmaak van het terrein en de restauratie van het fort mogelijk te maken. Een half jaar later sprak ik erover met Minister Plasterk op een bijeenkomst van het Antilliaans Netwerk in Amsterdam. De minister vond het de moeite waard, wist er echter niets van en omdat ik wist dat hij er die avond zou zijn, overhandigde ik hem een CD met de Fort Beekenburg Pp. Hij beloofde er wat aan te doen en later hoorde ik van Kees Somer, dat de informatie inderdaad was doorgekomen. In een overleg met andere ministeries ter tafel zou het ter tafel komen. Bij navraag hoorden we dat het bekend was en de aandacht had.
Vanaf toen kwamen ook de spectaculaire fotoreportages van Carel de Haseth en de soms vermakelijke verslagen van François van der Hoeven. Hieronder volgt zijn verslag over de huidige staat van Fort Beekenburg.
Fort Beekenburg is formeel een Monument en eigendom van het Land Curaçao.
De afdeling Domeinbeheer is verantwoordelijk voor het onderhoud. Daar is echter nog nooit wat van gekomen.
Vandaar dat al jarenlang verschillende groepen pogingen hebben gedaan om zonder medewerking van de overheid het fort te beschermen en toegankelijk te houden voor het publiek. Vooral de Stichting Uniek Curaçao heeft door de jaren heen veel werk verzet. Zij zorgden vooral voor het schoonhouden van de paden, zowel het snoeien van de oprukkende begroeiing als het opruimen van vuilnis.
Wel heeft het Monumentenbureau van  het Eilandgebied Curaçao met haar zeer beperkte middelen noodherstel kunnen uitvoeren op Fort Beekenburg. In 2010 werd echter het Monumentenbureau opgeheven bij de transitie naar het Land Curaçao.
De Stichting Maritieme Archeologie Nederlandse Antillen, nu Curaçao (STIMANA / STIMACUR) waar ik secretaris van ben heeft in 2010 en 2011 gezorgd voor de plaatsing van vier grote kanonnen (24 ponders) op houten rolpaarden op de lage batterij bij de ingang. Een en ander dankzij donaties uit het bedrijfsleven.
Bij de toren staan nog eens vier grote kanonnen die al in de Shelltijd op fotos te zien zijn.
Toen onverlaten probeerden een van de vier grote kanonnen van de batterij bij de toren te stelen, door hem naar beneden te gooien en een heel stuk weg te slepen, regelde STIMACUR een helicopter bij de Landmacht, die onder veel belangstelling, ook van ministers, het kanon terug plaatste. Prachtige publiciteit, de ministers beloofden eeuwig trouw aan het fort, maar daarna gebeurde er weer niets.
Wel trad de politie krachtdadig op toen middelbare scholieren de toren van Fort Beekenburg met grafitti bekladden. De ouders kregen de rekeing van het schoonmaken gepresenteerd en de grafitti werd verwijderd.

Een belangrijk project vond in de jaren 2014/15 plaats op Fort Beekenburg. De Stichting Herstelling (Amsterdam) nam het initiatief en de kosten op zich en kon de overheid van Curaçao zover krijgen om mee te werken. Het werd een project voor jongeren die niet goedgekeurd werden voor de Curaçaose Militie. De Koninklijke Marine op Curaçao verleende alle medewerking daaraan. De jongeren werden allerlei vaardigheden geleerd tijdens het werken op Fort Amsterdam, van eeuvoudig schoonmaakwerk tot aan restauratiewerk toe. Het fort werd grondig schoongemaakt door vooral de overtollige en storende begroeiing te verwijderen. Mooie boompjes en cactussen bleven behouden zodat een aardig parklandschap ontstond. Aan het fort werden aan alle kanten herstelwerkzaamheden uitgevoerd, maar vreemd genoeg niet aan de toegangstrap (daarover later). De vier kanonnen op de batterij bij de toren werden van rolpaarden voorzien.

 

Ook dit prachtige project bracht de overheid niet in beweging het onderhoud van het fort op zich te nemen.
De Stichting Monumentenzorg stuurde een jaar geleden een verzoek aan Domeinbeheer om het fort te mogen beheren zonder daarvoor een vergoeding te verwachten. Zij kregen daarop geen reactie en hebben onlangs het verzoek herhaald.
Ondertussen had de Werkgroep Archeologie Curaçao (de Speurneuzen waar Carel en ik bijhoren) verschillende malen onderzoek op het fort gedaan. We zijn in vele hoeken en gaten geweest waar zelden iemand komt. Daarvan hebben we steeds verslag gedaan.
Twee jaar geleden had STIMACUR acht kleine kanonnen met een kraan net binnen de poort laten neerleggen, in afwachting van een zinvolle bestemming. Vorig jaar werden twee van die kleine kanonnen de toegangstrap afgegooid, maar niet meegenomen omdat de dieven gezien werden. De politie heeft die twee kanonnen in bewaring genomen.
Iedere keer als zoiets gebeurde was het weer voorpaginanieuws in de kranten en op radiostations, maar weer kwam er geen actie van de zijde van de overheid.
Omdat het fort in toenemende mate een toeristische attractie geworden is, zowel voor lokale als buitenlandse toeristen, werd onder leiding van Michael Newton (waarschijnlijk toen nog net in dienst van de Stichting Monumentenfonds) een begroting opgesteld voor borden met uitleg voor de bezoekers van Fort Beekenburg. Ook werd een railing langs het onderste deel van de toegangstrap begroot. Het CTB, Curaçao Tourist Bureau, had echter geen interesse voor de financiering hiervan.
STIMACUR heeft onlangs het plan opgevat om de toegangstrap van Fort Beekenburg te laten restaureren en de railing te plaatsen. De toegangstrap is in slechte staat en een gevaar voor de bezoekers die slecht ter been zijn.

Een journaliste van de Amigoe kreeg hier lucht van en plaatste na een gesprek met mij en de Stichting Monumentenzorg een mooi voorpagina-artikel (op 13 april jl.) met fotos waarin het hele verhaal van het wel een wee van het fort weer eens uit de doeken werd gedaan.

 

Wie weet is de restauratie van de toegangstrap net het duwtje wat de overheid nodig heeft om te besluiten de Stichting Monumentenzorg het beheer van Fort Beekenburg te geven.
François van der Hoeven

 

Aandacht voor restauratie c.q. conservering van Fort Beekenburg
Samengesteld n.a.v. Bijeenkomst SICA 17-03-09
West-Indisch Huis, Amsterdam
t.b.v. Ministerie OCW

Tijdens een bijeenkomst van de Vereniging Antilliaans Netwerk ontmoette HvNM Minister Plasterk. Deze zegde haar in de wandelgangen toe er in het kader van de cultuurparticipatie persoonlijk aandacht aan te besteden. Welke invloed de ambtelijke raderen ook gespeeld hebben, op Curaçao heeft men niet stilgezeten.

De afgelopen jaren hebben de monumentenorganisaties van Curaçao de schoonmaak en lichte restauratie ter hand genomen. Hiervoor werd samengewerkt met de Stichting Herstelling Amsterdam. De kanonnen werden opgeknapt en teruggeplaatst op het fort, waar zij op rolpaarden werden gehesen. Hiervoor werd ondersteuning geleverd door het leger. De inzet en het organisatievermogen van François van der Hoeven, Michael Newton en Carel de Haseth verdient hierbij extra vermelding. Van de laatste ontvingen wij de spectaculaire recente foto’s.

Projectgallery